Güçlü parola ne demektir, nasıl oluşturulur?
Oluşturulan bir parolanın "güçlü" kabul edilebilmesi için aşağıdaki özellikleri göstermelidir.
- En az 8 karakterden oluşur.
- Harflerin yanı sıra, rakam ve "?, @, !, #, %, +, -, *, %" gibi özel karakterler içerir.
- Büyük ve küçük harfler bir arada kullanılır.
Bu kurallara uygun parola oluştururken genelde yapılan hatalardan dolayı saldırganların ilk olarak denedikleri parolalar vardır. Bu nedenle parola oluştururken aşağıdaki önerileri de dikkate almak gerekir.
- Kişisel bilgiler gibi kolay tahmin edilebilecek bilgiler parola olarak kullanılmamalıdır.
(Örneğin doğum tarihiniz, çocuğunuzun adı, soyadınız, .... gibi)
- Sözlükte bulunabilen kelimeler parola olarak kullanılmamalıdır.
- Çoğu kişinin kullanabildiği aynı veya çok benzer yöntem ile geliştirilmiş parolalar kullanılmamalıdır.
Hatırlaması kolay güçlü parola önerileri
Hem güçlü parola oluşturmak hem de bunları yazılı ortamda saklamadan hepsini hatırlamak zor olabilir. İşte size bu durumu kolaylaştıracak bir kaç ipucu:
Cümlelerin Baş Harflerini Birleştirebilirsiniz
Günlük hayatınızdan kolay hatırlayacağınız herhangi bir cümle kullanabilirsiniz.
Benzer şekilde
- Atasözlerinden
- Şarkı sözlerinden
- Şiirlerden
- ...
Cümleleri Olduğu Gibi Parola Yapabilirsiniz
Seçeceğiniz cümlelerin aralarında rakamlar ve özel karakterler kullanarak çok daha güçlü bir parola oluşturmanız mümkün.
Örneğin
- Bir elin nesi var, iki elin sesi var. --> 1Env,2Esv.
- 10 Yılda 15 milyon genç yarattık her yaştan. --> 10Y15mgyhy.
- Ben 1996 yılının 7. ayında mezun oldum --> B1996y7.amo
- Mezuniyet tarihim 1998 yılının 4. ayıdır. --> Mt98y4.a
Özellikle rakam ve karakter içeren cümleler hoş olacaktır.
Tabii klişe ve kolay tahmin edilen, basit bir ifade ya da cümle ("My Pass", "benim şifrem" gibi) olmamak şartı ile.
Örneğin
- Ali'nin Ayşe'ye 20TL Borcu Var.
- Ankara'ya 10 Saatte mi Geldin?
- Dikkat!Yolda3KişiVar.
- OtobüsümKızılay'dan17:30'daKalkar.
Benzer Harf veya Rakamları Birbirinin Yerine Kullanabilirsiniz
Basit bir kelimenin içerisindeki harf veya rakamları benzerleri ile değiştirilerek güçlü bir parola elde edilebilir.
| 'B' yerine 8 | 'Z' yerine 2 |
Örneğin
Balıkçıl-Kazak
8a11kç11-Ka2ak
Solaryum!
501aryum!
|
| 'I', 'i', 'L', 'l' yerine 1 | 'O' harfi yerine 0 |
'S' yerine 5
'G' yerine 6 | 'g' yerine 9 |
Bazı Kelime veya Harfler Yerine Özel İşaretler Kullanılabilir
Basit bir cümle ya da ifade içerisindeki belirli kelimeler özel karakter veya rakamlarla değiştirilerek güçlü bir parola elde edilebilir.
| 'T', 't' yerine '+' | 'Ş', 'ş' yerine '$' |
Örneğin
"Dün Kar Yağmış" :
Dün*Yağm1$
"Şeker gibi bir soru sordu" :
$eker~1?Sordu
"Tek eksiğim bir güldü" :
1-ğim1:)dü
"Yüzeysel bir soru eşittir eksi puan":
%eysel1?=-Puan
|
| "kar", "yıldız" yerine '*' | "dolar", "para" yerine '$' |
| "Soru" yerine '?' | "gibi" yerine '~' |
| "gül" yerine ':)' | "eksi" yerine '-' |
| "bir", "tek" yerine 1 | "yüz", "yüzde" yerine '% |
Bir Cümledeki Sadece Sesli Yada Sessiz Harflerin Kullanılması
Bir cümledeki sadece sesli ya da sadece sessiz harfleri çıkartarak diğerlerini kullanabilirsiniz.
Mesela "Örnek 1 Parola Veriyorum." cümlesinden yola çıkarak "rnk1PrlVryrm." elde edilebilir.
Tabii ki sadece bu yöntemi diğer yöntemlerle bir arada kullanmak daha anlamlı olacaktır çünkü sözlükte bulunan kelimeleri deneyen yazılımlar sesli ve sessiz harfleri kullanarak da benzer taramaları yapabilirler.
Güçlü Gibi Görünen Zayıf Şifreler
Güçlü gibi görünse de çok kullanılan ve çok kolay tahmin edilebilen parolalardan kaçınmak gerekmektedir.
Bu parolalar klavyedeki harf sırası, alfabedeki harf sırası gibi popüler kurallardan oluşturulmaktadır.
Örneğin:
- "123qwe", "qwe123", "123qweasd", "qwer1234", ...
- "qweasd", "123QweAsd", "asd12345", "Asd123", ...
- "qwerty", "qwerty123", "qazwsx123", ...
- "abc123", "123abc", "1234abcd", ...
- "123456", "987654321", "1234qqqQ", ...
--
Prof.Dr. Mustafa Asım ŞAFAK,
Yakın Doğu Üniversitesi Tıp Fakültesi
Cerrahi Tıp Bilimleri Bölüm Başkanı
KBB Anabilim Dalı Başkanı
NEMJ Baş Editör
Lefkoşa, KKTC
ŞAFAK MA, MD.
Professor of Otorhinolaryngology
Head of Otorhinolaryngology Department
President of Surgical Science Division
Near East University, Faculty of Medicine
Chief Editor of Near East Medical Journal
